ماساژ نوزادان
لمس منبع مهمی از درونداد حسی (غذای حسی) در طی دوران شیرخوارگی است. پوست شیرخوار حساسیت زیادی به تحریک لمسی دارد به گونه‌ای که مغز تنها با فشاری اندک، احساس لمس شدن را ایجاد می‌کند. شیرخوار به خصوص حساس به لمس کردن دهان، کف دستها وپاها می‎‌باشد. به جهت اهمیتی که لمس کردن در رشد جسمانی، عاطفی، شناختی و اجتماعی شیرخوار ایفا می‎‌کند، ماساژ دادن شیرخوار و نوپا، مورد توجه متخصصین رشد قرار گرفته است. در ذیل، به مواردی از اثرات ماساژ اشاره می‌شود؛
ماساژ موجب ارتقاء رشد جسمانی، تقویت و مقاومت بدن می‌شود. پژوهش نشان می‌دهد، کودکانی که از روی عشق و محبت لمس می‌شوند نسبت به کودکان دیگر کمتر بیمار شده و کمتر گریه می‌کنند. ماساژ دادن در کسب شایستگی‌های عاطفی و اجتماعی شیرخوار نیز تاثیرگذار است. درجریان ماساژ دادن، از طریق سرایت هیجانی، بین شیرخوار و والد تبادل احساسات و هیجانات صورت می‌گیرد. وقتی کودک با عشق ماساژ داده می‌شود و با او بازی می‌شود یک پیام مهم دریافت می‌کند و آن این است که به او علاقمند هستند. به کمک ماساژ از طریق یک ارتباط غیرکلامی و تماس چشمی محبت‌آمیز، زمینه رشد دلبستگی و انس‌گیری را در شیرخوار فراهم می‌شود. این کار باعث می‌شود تا کودک احساس دوست داشتن و ارزشمندی کند. البته باید توجه داشت که امکان دارد از طریق تعاملات والد با کودک به ویژه تماس جسمی آنها، نوزادان اضطراب و فشارهای روحی والدین را کسب نمایند، بنابراین لازم است قبل از شروع ماساژ مدت زمانی را جهت آرام سازی خودتان صرف نمایید تا خود و نوزاد بیشترین بهره را از ماساژ ببرید. ذهن خود را از افکار مزاحم و موضوعات دیگر پاک نموده و تمام توجه را به ماساژ و نوزاد معطوف دارید.
تفاوت ماساژ نوزادان و شیرخواران
در چهار هفته اول زندگی که به آن دوران نوزادی می‌گویند حرکات ماساژ روی بدن نوزاد بیشتر شکل کلی داشته و کمتر به جزییات پرداخته می‌شود و میزان فشار و ضربه بسیار ملایم، نوازشی و با سرانگشتان خواهد بود تا باعث آزردگی نوزاد نشود. مدت زمان آن هم معمولا” بین هفت تا پانزده دقیقه است و بستگی به پذیرش و لذت نوزاد دارد. اما در ماساژ شیرخواران که از ماه دوم شروع و تا پایان بیست و چهار ماهگی شیرخوار ادامه می‌یابد فشار ماساژ می‌تواند بر حسب سن شیرخوار به مرور قوی‌تر شود و تا جایی که شیرخوار از ماساژ اذیت نشود حرکات با جزییات بیشتر و مدت زمان ببیشتر روی قسمتهای مختلف بدن او همراه شود. این مدت معمولا ” بین 15 تا 25 دقیقه زمان دارد ولی عملا” زمان آن به پذیرش، علاقه و لذت شیرخوار از حرکات ماساژ بستگی خواهد داشت.
ویژگی‌های حرکات ماساژ
حرکات ماساژ باید با آرامش، ریتمیک و به آهستگی باشد و هرگز حالت غلقلک پیدا نکند و پوست نباید به خاطر فشار زیاد قرمز شود. درصورت قرمزی پوست باید مقدار آن را کاهش داد. درصورتی که در طول انجام ماساژ، نوزاد یا شیرخوار بی‌تاب شود حرکات را متوقف کرده و با ایجاد یک راهکار و تدبیر از قسمتهای دیگر بدن، می‌توان ماساژ را ادامه داد و یا مدت زمان انجام آن را کوتاهتر کرد و یا به جلسه بعدی انجام آن را موکول کرد.
برای رسیدن به نتیحه بهتر، والدین یا هر کسی که ماساژ را انجام می‌دهد نباید عجله و اجباری برای انجام حرکات ماساژ داشته باشد و یا به طور خشک و رسمی با نوزاد یا شیرخوار رفتار نماید. هرگونه واکنش احساسی که والدین دارند، از طریق حرکات ماساژ برای نوزاد هم قابل درک است. ماساژ باید به عنوان یک بازی و یا تفریح ، با شوق و لذت و عشق بین والدین و فرزندشان جریان یابد و این زمان به عنوان لحظلت خاطره انگیز و به نوعی از بین رفتن خستگی و کسالت والدین و فرزندشان شود.