کی و چطور کودک را تنبیه کنیم؟

الفباي تربيتي منفي و مضري كه در بعضي از نظام‌هاي خانوادگي رايج است و سازمان بهداشت جهاني هم آن را نقض مي‌كند تنبيه روحي رواني است. غافل بودن از فرزند، تمسخر، محكوم و بي‌منزلت كردن كودك و بي‌توجهي به او از مخاطرات رواني‌اي محسوب مي شود كه عارضه فيزيكي‌اي را به دنبال ندارد اما باعث بروز رفتارهاي ضداجتماعي از سوي كودك خواهد شد. بنابراين به والدين توصيه مي‌شود، شيوه‌هاي توبيخي خود را طبقه‌بندي كنند يعني باتوجه به نوع رفتار غلط كودك، مستحق بودن او به نوع خاصي از مجازات را تعيين كنند و سعي در متنبه شدن او داشته باشند نه اينكه كودك را به تكرار مجدد عمل اشتباهش جسورتر كنند. در واقع هدف از تنبيهات، مديريت رفتار فرزند به سمت ارزيابي مثبت باشد و اگر هدف ارشادي‌اي كه والدين در پي آن بودند به تحقق نرسيد بايستي بدانند كه روش اجرايي‌شان نادرست بوده است. اين جامعه‌شناس مي‌افزايد: يكي از بهترين شيوه‌هاي تنبيهي در خصوص فرزندان كم‌كردن پاداش‌هاست. كم كردن پاداش‌ها به‌گونه‌اي جدي باشد كه فرزندان با توبيخ شدن از سوي والدين، رفتار خود را واكاوي كنند و به اين يقين برسند كه مستحق چنين تنبيهي بوده‌اند و دليل رفتار غضب‌آلود والدين، حركتي ناشايست از سوي فرزند بوده است. علاوه بر اين ميان تخطي و توبيخ فرزندان بايستي تناسب وجود داشته باشد زيرا ناهماهنگي در اجراي تنبيه منجر به احساس ناعدالتي و يا در مواردي سوءاستفاده و باج‌گيري از سوي فرزند خواهد شد. بهترين شيوه بازدارنده و تنبيهي ، محروم كردن كودك از خواسته‌هاي مطلوبش است. اين روش اثربخش است زيرا كودك احساس مي‌كند، موقعيت باارزشي را از دست داده است اما اين محروم كردن او از موقعيت مطلوب بايستي موقت باشد، كودك دلايل محروميتش را بداند و در صورتي كه در مقابل محروم كردنش مقاومت كرد بايستي اين شيوه به صورت قاطعانه اجرا شود. در ضمن مدت زمان محروميت بايستي باتوجه به سن كودك اعمال شود. يعني هر چه سن كودك كمتر باشد، زمان كمتري به محروم كردن او اختصاص داده شود. مثلاً براي كودك چهار ساله، چهار دقيقه زمان محروميت كافي است و بالطبع هر چه سن كودك افزايش پيدا كند زمان محروميت بيشتري را مي‌طلبد. اتاق محروميت روانشناسان معتقدند مدت زمان تنبيه آن هم به صورت محروم كردن كودك نبايستي بيشتر از 10 دقيقه به طول انجامد و نكته مهمي كه وجود دارد اين است كه محروميت حتماً در اتاقي اعمال شود كه هيچ‌گونه جذابيتي براي كودك نداشته باشد. آنها تأكيد مي‌كنند: به هيچ‌وجه نبايد از حمام، توالت، آشپزخانه و يا هر مكان خطرناك ديگري به عنوان اتاق محروميت استفاده شود و به آن دسته از خانواده‌هايي كه اتاقي جداگانه ندارند كه از آن به عنوان اتاق محروميت استفاده كنند توصيه مي‌شود: كودك را روي صندلي روبه سمت ديواري كه هيچ‌گونه جذابيت و زيبايي ندارد بنشانند و به او بگويند كه تا 10 دقيقه نبايد از روي صندلي بلند شود. تنبيه كلامي نيز از توبيخ‌هاي مؤثر است. نكته مثبتي كه در تنبيه كلامي وجود دارد اين است كه همزمان با تنبيه كلامي مي‌توان از روش‌هاي مثبت آموزش رفتاري مناسب استفاده كرد اما هيچگاه نبايد در تنبيه كلامي از كلماتي كه شخصيت كودك را خدشه‌دار مي‌كند و از اعتمادبه‌نفس او مي‌كاهد استفاده كرد. در واقع در اين روش بايستي رفتار كودك مورد بازخواست قرار گيرد نه شخصيت او.

فیسبوک
تلگرام
توئیتر
لینکداین
واتساپ
ایمیل

نوشته های محبوب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آخرین نوشته ها

نوشته های محبوب

مهدک مراقبت‌های همه جانبه دوران کودکی

مراقبت برای رشد و تکامل کودکان خردسال (Early Childhood Development) فقط به آنچه در درون کودک می‌گذرد نمی‌پردازد. بلکه به آنچه کودک شما برای رشد و نمو خود به آن نیاز دارد توجه دارد. برای اینکه کودک بتواند بگونه‌ای سالم و طبیعی تکامل یافته و یاد بگیرد، تنها کافی نیست که نیاز‌های اولیه و اصلی برای نگهداری، تغذیه و سلامتی او تامین شوند، بلکه لازم است نیازهای او برای تاثیر متقابل، تقلید، عواطف، ایمنی و یادگیری در اثر کشف و جستجو نیز برآورده شود.