اکثر کودکان کنترل عضلانی برای تنظیم خود را بین سن ۲۸ ماهگی و ۳ سالگی بدست می‌آورند
آموزش توالت رفتن کودک زمانی باید آغاز شود که بدن کودک از نظر جسمی آمادگی پذیرش داشته باشد یعنی در ابتدا کودک باید از خیس و یا کثیف شدن خویش آگاه شود تا سپس بتواند ادرار یا مدفوع را کنترل کند
کامل شدن کنترل ادرار و مدفوع در کودکان شامل کنترل مدفوع در شب و سپس در روز کنترل ادرار در روز و سپس در شب می باشد .
اکثر کودکان بین دو تا سه سالگی آمادگی پذیرش کنترل ادرار و مدفوع را در روز و شب بدست می آورند ولی تعداد کمی نیز شاید در بیست ماهگی به این آمادگی برسند بنابراین آموزش را زودتر شروع نکنید و زمانی که احتمال موفقیت شما و کودکتان زیاد است آموزش را آغاز کنید .برای آنکه کودک توالت‌رفتن را بیاموزد ابتدا باید مغز او تکامل یابد و سیستم عصبی مرکزی بتواند مثانه او را کنترل کند. وقتی هنوز مغز کامل نیست، کودک بدون اختیار ادرار می‌کند یعنی مثانه یا روده‌ها به محض پرشدن، خالی می‌شوند. تقریبا در تمام کودکان از ۲۸ ماهگی به بعد، مغز تکامل پیدا می‌کند و می‌توانند ادرارشان را کنترل کنند.
زمانی که شروع به آموزش توالت می‌کنیم نباید کودک در وضعیت استرس آوری باشد، مثلا زمان‌هایی مثل از شیرگیری کودک، تولد فرزند جدید و تغییرات منزل، زمان‌هایی مناسبی برای شروع آموزش نیستند.آموزش توالت رفتن را ابتدا به صورت تئوری شروع کنید کودک از بدن خود آگاهی یابد و در مورد چگونگی به وجود آمدن و خروج ادرار و مدفوع برایش توضیح دهید ( کودک باید بداند که ادرار و مدفوع بخشی از بدن او نیست ) نام اشیاء محل ها و دستورات ساده را برای او توضیح دهید
برای کودک توالت های پلاستیکی ( لگن ) تهیه کرده و گهگاه پیشنهاد استفاده از آن را به جای پوشک یا کهنه به او بدهید .
به کودک حداقل یک کلمه اشاره و یا علامت در هنگام داشتن ادرار و یا مدفوع برای خبر کردن یاد بدهید
زمانی که کودک خیسی یا کثیفی خودش را اعلام کرد او را سریعا به توالت برده لباس کهنه و یا پوشک او را تعویض کرده و از اینکه به شما خبر داده از او تشکر کنید در ابتدا خیس و یا کثیف بودن او را نادیده گرفته و او را به دلیل خبر کردن تشویق کنید .
برای آنکه کودک نسبت به اعمال خود اگاه شود به او بگویید به شلوار خیس و یا کثیفش دست زده و یا آن را ببیند در حین مدفوع کردن برای او توضیح دهید که مشغول چه کاری است و نام این کار چیست به تن داشتن لباس خیس و یا کثیف برای کودکان ناراحت کننده است اجازه دهید کودک این ناراحتی را تجربه کند زیرا ناراحتی کودک انگیزه خوبی برای کنترل ادرار و مدفوع و در نتیجه استفاده از توالت خواهد بود
کودک باید مسئولیت کارهای خود را به عهده بگیرد مثلا برای شستن لباس زیر یا شلوار کثیفش از او کمک بگیرید
اگر کودک شما به راحتی راه رفته می دود و می تواند اشیاء را جا به جا کند ولی قادر به پوشیدن و در آوردن لباسش نیست باید این اعمال را به او آموزش دهید
به طور مطلوب آموزش مهارت های خودیاری چون پوشیدن و درآوردن لباس شستن دست ها و …. به کودک باید در این زمان انجام شود ( به خاطر داشته باشید که آموزش شستن دست ها بیش از حد لازم نباشد )
کودک را به دلیل آنکه کارهایش را به تنهایی انجام می دهد تشویق کنید این عمل موجب مستقل شدن کودک می گردد
اگر کودک در طول روز نیاز به انجام به توالت رفتن دارد به او بگویید چند ثانیه صبر کرده و سپس به توالت برود اینکار موجب تمرین کنترل ادرار در کودک می گردد
در صورتی که کودک از محل توالت صدای سیفون و … می ترسد ترس ها را در او از بین ببرید او باید محل قرار گرفتن ادرار و مدفوع را ببیند و خودش سیفون را بکشد کودک را برای صحبت کردن در مورد ترس هایش تشویق کنید . این کار به شما در جهت درک بیشتر و حل مسائل کودک کمک می کند
کودک را به طور آزمایشی بر روی توالت بنشانید تا بفهمد که درون آن نمی افتد از یک اسباب بازی مخصوص برای تشویق کودک به این کار استفاده کنید
توالت باید به راحتی در دسترس کودک بوده تمیز و برای او جالب باشد ( برخی والدین از مکان توالت برای تنبیه کودک استفاده می کنند . این کار نا امن شدن محل توالت برای کودک شده و او در آنجا احساس ترس می کند )زمانی که کودک در شلوار خود مدفوع کرده محل قرار گرفتن مدفوع در توالت را به او نشان دهید در این صورت کودک جایی را که مدفوع باید انداخته شود بهتر می شناسد
گاهی اوقات کودکان هنگام دفع احساس درد می کنند خوردن غذاهای فیبردار مانند سبزیجات و میوه ها و آشامیدن مایعات موجب شلی مدفوع و راحتی دفع می گردد . برای کودکانی که از آشامیدن خودداری می کنند مصرف غذاهایی مانند سوپ مفید خواهد بود در نتیجه عمل دفع در ذهن کودک دردناک محسوب نمی شود
هنگامی که کودک خودش را در توالت می شوید حساسیت های بی مورد نشان ندهید . زیرا در برخی کودکان توجه منفی والدین بیشتر از توجه مثبت آنها تاثیر داشته و منجر به تکرار رفتار نامناسب در کودک می شود بدیهی است که تکرار رفتار نامناسب کودک برای جلب توجه والدین صورت می گیرد
عادت دادن کودک:
گاهی کودکان به اندازه کافی روی توالت نمی نشینند تا دستشوییشان بیرون بیاید. به او بگویید می تواند یک دقیقه یا بیشتر بنشید تا کارش تمام شود. برای اینکه کودک حوصله این کار را پیدا کنید، با او دستشویی بروید و حتی می توانید برایش کتاب بخوانید یا داستان تعریف کنید.
از استحمام کودک بلافاصله بعد از خیس و یا کثیف شدن او خودداری کنید زیرا برخی از کودکان یاد می گیرندکه حمام کردن درست بعد از این عمل خواهد بود.
بخاطر داشته باشید که شاید آموزش توالت رفتن چندین ماه به طول انجامد اما اگر هنوز نگران یادگیری فرزند خود هستید با پزشک متخصص کودکان مشورت نمایید.
خیس کردن های اتفاقی و غیر تکرار شونده در برخی از کودکان نباید به عنوان مسئله ای جدی در نظر گرفته شود آنها را نباید به علت عدم کنترل در شب مسخره و یا شرمگین کرد.
بهتر است این موارد تا کامل شدن کنترل ادرار کودک نادیده گرفته شوند:
ترس‌هایش را از بین ببرید : اگر کودکتان از ریختن آب بعد از اجابت‌مزاج می‌ترسد، به او آموزش دهید آب برای شستن و پاک‌کردن است و وقتی روی توالت نشسته آسیبی به او نخواهد زد.
آموزش شبانه
اگر حتی کودک شما یاد بگیرد همه روز خشک باشد، اما ماه ها یا حتی سال ها طول می کشد تا بتواند شب ها نیز جای خود را خیس نکند. در سال های ابتدای زندگی بدن کودک هنوز رشد کافی ندارد تا شب بیدار شود و دستشویی برود. به همین دلیل بسیار عادی است که کودک حتی تا ۶ سالگی هم شبها جای خود را خیس کند. می توانید توالت او را نزدیک تختخوابش قرار دهید تا شب بدون مشکل دستشویی کند.
منبع : سایت پروفسور سلطان زاده
