از آغاز ۱۱ ماهگی به بعد میتوان به تدریج از غذاهای خانواده ولی قبل از اضافه کردن نمک و ادویههای تند برای تغذیه کودک استفاده نمود به شرطی که این غذاها انرژی و مواد مغذی لازم را داشته باشند و با پشت قاشق کاملاً نرم شوند لذا خانوادههایی که امکان تهیه غذای جداگانه را برای کودک خود دارند بهتر است طبق دستور این کتاب برای کودک خود جداگانه غذا تهیه کنند تا به این طریق از مقدار غذا و انرژی دریافتی او اطمینان حاصل نمایند ولی اگر برای خانوادهای این امکان وجود نداشته باشد توصیه میشود از همان غذایی که برای سایر افراد خانواده درست میکنند به کودک هم بدهند. مثلاً اگر غذای خانواده آبگوشت است، گوشت و سیبزمینی و چند عدد از حبوبات را با پشت قاشق و با کمی آب گوشت مخلوط نموده، به کودک بدهند. اگر غذای خانواده خورش قرمه سبزی و پلو است، چند قاشق پلو را با گوشت و لوبیا قرمز و سبزی و آب خورش کاملاً نرم و له کنند و به کودک بدهند. مجدداً یادآوری میشود در اینگونه موارد غذای موردنظر باید بدون نمک و با کمترین ادویه باشد و پس از جدا کردن غذای شیرخوار، به غذای خانواده نمک و ادویه دلخواه اضافه شود. یک نمونه از برنامه غذایی شیرخوار در ماههای یازدهم و دوازدهم زندگی: شیر مادر به دفعات مکرر و بر حسب میل و تقاضای شیرخوار و غذای کمکی به شرح زیر: شیر مادر به دفعات مکرر و بر حسب میل و تقاضای شیرخوار و غذای کمکی به شرح زیر: صبحانه میان وعده صبح ناهار میان وعده عصر شام نصف زرده تخممرغ + نان و پنیر و پودر گردو یا نصف زرده تخممرغ + نان و کره و مقدار کمی مربای «سیب» یا «به» یا «هویج» میوه یا پوره سبزی یا مسقطی یا حلوا یا شله زرد یا نان و خرما یک از انواع کتهها پلوها یا خوراکها همراه با ماست یا غذای خانواده (بدون نمک و ادویه) که با پشت قاشق نرم و له شده باشد میوه یا سبزی پخته شده با کره بستنی پاستوریزه حلوا مسقطی عدسی همان غذای وعده ناهار توجه: از پایان ۶ ماهگی که غذای کمکی شروع میشود تا پایان ۱۲ ماهگی، غذای اصلی شیرخوار هنوز شیرمادر است لذا شیرخوار در طی شب و روز به طور مکرر و برحسب تقاضا و تمایل خود همچنین قبل از هر وعده غذای کمکی، با شیر مادر تغذیه شود تا بخش زیادی از انرژی و نیاز او به مواد مغذی و مایعات تامین گردد. مجدداً توصیه میشود غذای کمکی بعد از تغذیه با شیر مادر یا در فاصله تغذیه از دو پستان مادر باشد. ارائه آب سالم (جوشیده و خنک شده) چند بار در روز توصیه میشود. معمولاً زمان ارائه غذای کمکی به شیرخوار براساس برنامه خواب او تنظیم میشود مثلاً برای شیرخواری که حدود ساعت ۱۰ صبح از خواب بیدار میشود میتوان صبحانه را در آن زمان و سایر وعدها را در طول روز ادامه داد در این صورت ممکن است آخرین وعده غذایی کمکی به شرطی که شیرخوار هنوز بیدار باشد به ساعات اولیه شب موکول گردد. اگر منحنی رشد کودک خوب است و شیر مادر را هم خوب میخورد ولی بعضی اوقات میل به خوردن وعدههای اصلی غذا و میان وعده را ندارد، غذا خوردن در دفعاغت کمتر اشکالی ندارد ولی اگر این امر ادامه پیدا کند باید با پزشک مشورت شود.
