1) عفونت ها انتقال میکرو ارگانیسم ها از طریق شیرمادر به شیرخوار در برخی اوقات اتفاق می افتد و درجه خطر برای شیرخوار متفاوت است. در امریکا مادران مبتلا به HIV و ویروس T_ Cell Lymphotropic) HTLV 1,2 ) نباید شیر بدهند چون خطر انتقال ویروس از طریق شیرمادر به شیرخوار وجود دارد.مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) هم می گوید ، حتی مادرانی که داروی آنتی ویروس می گیرند نباید شیر بدهند . در کشورهای درحال توسعه که علل عمده مرگ و میر شیرخواران بیماری های عفونی و سوء تغذیه هستند ، بایستی خطر شیرندادن بر سلامت شیرخوار با خطر ابتلاء او به HIV سنجیده شود.در سال 2010 سازمان جهانی بهداشت توصیه های خود در مورد شیردهی توسط مادران HIV مثبت را به روز رسانی کرد. صاحب نظران در امر سلامت معتقدند که با این گونه مادران باید مشاوره انجام شود که یا در حین شیردهی از داروی ضد رتروویروس استفاده کنند و یا به شیرخوار خود شیر ندهند. حتی اگر هم این داروها در دسترس نباشند باید خانم ها به تغذیه انحصاری با شیرمادر به مدت 6 ماه و تداوم آن تشویق شوند ، مگر اینکه عوامل اجتماعی و محیطی برای انتخاب یک جایگزین برای شیر مادر ، مناسب باشد.
2) سل ریوی به علت نگرانی از سرایت سل از طریق تماس نزدیک با مادر ، زنانی که سل فعال ریوی دارند تا دو هفته پس از شروع درمان آنتی بیوتیکی مؤثر ، نباید خودشان به بچه شیر بدهند ولی چون با سیل سل وارد شیر مادر نمی شود تغذیه شیرخوار با شیر دوشیده شده مادر منعی ندارد. پس از دو هفته اگر پزشک تشخیص داد که مادر ، بیمار نیست اومی تواند مستقیما” از پستان خود به شیرخوار ، شیر بدهد.
3) آبله مرغان ( واریسلا زوستر) اگر مادر 5 روز قبل تا 2 روز بعد از زایمان به این بیماری مبتلا شود ، باید به نوزاد VZIG (ایمیونوگلوبولین واریسلا زوستر) تزریق شود. می توان به مادری که در خطر بالایی از جهت مواجهه با این بیماری قرار دارد واکسن تزریق کرد . مشخص نیست که ویروس در شیر هم وارد می شود یا نه . بعضی از پزشکان تغذیه با شیر مادر را فقط بعد از تزریق ایمونوگلوبولین توصیه می کنند . شیرخوار نباید با ضایعات پوستی آبله مرغان در مرحله ای که هنوز خشک نشده تماس داشته باشد.
4) ویروس تبخال مادران مبتلا به تبخال پستان نباید از پستان مبتلا شیر بدهند و باید ضایعه را بپوشانند تا شیرخوار با آن تماس نداشته باشد. مادران مبتلا به تبخال ژنیتال ، با رعایت موازین بهداشتی و شست و شوی دست ها می توانند شیر بدهند .
5) ویروس سایتومگال این ویروس ممکن است در شیر مادر پیدا شود. درشیرخوار ترم سالم ، بیماری علامت دار CMV که از طریق شیر مادر منتقل شده باشد ، شایع نیست .ولی در مورد شیرخواران نارس این نگرانی وجود دارد که بیماری علامت دار به صورت ” سندرم شبه سپسیس ” ( Sepsis _ like syndrome ) ظهور کند فریز کردن شیر در دمای منفی 20 درجه ، ممکن است بیماری زایی ویروس CMV را کاهش می دهد.
6) هپاتیت B شیرخوار متولد شده از مادر HBsAg مثبت ( مادری که به ویروس هپاتیت بی آلوده شده و سیستم ایمنی او نسبت به آن واکنش نشان داده است) باید واکسن و ایمونوگلوبولین دریافت کند. نیازی به تأخیردرشروع شیردهی به منظور ایمن سازی شیرخوار نیست ، چرا که شیردادن ، حتی قبل از این که واکسن آن در دسترس باشد ، ممنوعیتی نداشته است .
7) هپاتیت C گرچه ویروس هپاتیت C و آنتی بادی آن در شیر انسان یافت شده است ولی گزارشی از انتقال ویروس از طریق شیر مادر ارائه نشده ، بنابراین ابتلا مادر به هپاتیت C ممنوعیتی برای شیردهی محسوب نمی شود.
8) آنفلوانزای H1N1 ( آنفلوانزای خوکی ) مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها ی امریکا (CDC )پیشنهاد می کند که مادرمبتلا به انفلوانزای خوکی ، می تواند شیرش را بدوشد وشخص دیگری که بیمار نیست آن را به شیرخوار بدهد . اگر مادر با داروی ضد ویروس درمان می شود شیردهی منعی ندارد . به مادرانی که به منظور پیشگیری از ابتلا به انفلوانزا دارو می گیرند توصیه می شود که شیردهی از پستان را تا زمانی که علایم انفلوانزا ( تب ، سرفه و گلودرد ) را نداشته باشند ، ادامه دهند .
9) درمان سرطان مادران مبتلا به سرطان پستان نباید درمان خود را به تأخیراندازند تا بتوانند شیردهی هم داشته باشند . بسته به نوع درمان ، زنانی که شیمی درمانی با آنتی متابولیت ها را انجام می دهند ممکن است بعد از هر دوره درمان ، تا زمانی که دارو از بدن پاک شود شیر خود را دوشیده و دور بریزند . پرتودرمانی پستان ممکن است به بافت حساس پستان آسیب برساند لذا در بارداری بعدی شیردهی از پستان اشعه دیده مشکل ساز خواهد بود. کدام بیماری شیرخوار ممنوعیت شیردهی محسوب می شود؟ گالاکتوزمی شیرخوار مبتلابه گالاکتوزمی کلاسیک (کمبود گالاکتوز1 فسفات یوریدیل ترانسفراز) نمیتواند شیر حاوی لاکتوز را هضم کند و چون لاکتوزکربوهیدرات اصلی شیر مادر و شیر گاو است این شیرخواران نباید از شیرمادر و شیر گاو دارای لاکتوز استفاده کنند .
اما در برخی فرم های خفیف ژنتیک گالاکتوزمی ، تغذیه با شیر مادر به صورت نسبی امکان پذیر است . اختلالات متابولیک شیرخواران مبتلا به سایر اختلالات متابولیک ممکن است شیر انسان را تا حدی تحمل کنند ولی این توصیه به دریافت پروتئین مورد نیاز و سایر فاکتورها نیز بستگی دارد . PKU ( فنیل کتونوری ) را می توان با ترکیبی از تغذیه نسبی با شیر مادر و شیر مصنوعی ( فرمولا ) بدون فنیل آلانین ، درمان کرد.شیر انسان در مقایسه با شیر مصنوعی فنیل آلانین کمتری دارد.
