کودکان از نظر زمان و سرعت یادگیری گفتار، بسیار متفاوت هستند. اگر کودک تان آهسته تر و یا سریع تر از سایرین است نگران نباشید. اگر نگران آهستگی پیشرفت زبان او نسبت به همسالانش هستید از فرد متخصص کمک بخواهید. از جدولی که در انتهای بحث آمده است برای بررسی پیشرفت مورد انتظار زبان، استفاده کنید.
چگونه می توان باعث پیشرفت گفتار شد؟
- به او گوش دهید؛ هنگامی که کودک برای برقراری ارتباط با کلمات تلاش می کند، در دسترسش باشید. آماده باشید تا با حوصله منتظر گفتارش شوید به عوض اینکه حدس بزنید که چه می خواهد به او نگاه کیند و آن چه را که می گوید، بشنوید.
- با کودکتان صحبت کنید چون هنگامی که با او صحبت می کنید؛ تمایل او به حرف زدن، افزایش می یابد. در تمام طول روز، صحبت کنید، اشیایی که به آنها نگاه می کند، نام ببرید. هنگامی که با او صحبت می کنید به او نزدیک شده و خم شوید تا در یک سطح باشید.
- تشویق تلفظ صحیح؛ هنگامی که او کلمه ای را غلط تلفظ می کند، آن را تکرار کنید و بعد فوری بخواهید آن را تکرار کند. برای مثال هنگامی که به سیب زمینی اشاره می کند و می گوید: «سیزبمینی» می توانید بگویید: «بله مریم! این سیب زمینی است بگو: سیب-ز-مینی» اگر کودکتان هر تلاشی کرد، او را تحسین کنید اگر نکرد، نگران نشوید فرصت زیاد است.
- گفتار فرزندتان را افزایش دهید؛ سؤال کنید و انها را تشویق به صحبت بیشتر کنید. برای مثال وقتی که به شما اسباب بازی اش را نشان می دهد. به جای اینکه فقط بگویید «این کامیون است» از او بخواهید که بیشتر در موردش صحبت کند: «بهروز! این یه کامیون بزرگِ، اگر گفتی چه نوع کامیونی است؟» اگر جواب نداد، تحریکش کنید که جواب دهید: «فکر کنم که یدک کش باشد». «یدک کش چه کاری می کند؟» اگر او سعی کند که جواب دهد او را تشویق کنید و هرچه که کمتر او را تکرار کیند: «درسته،اونها ماشین ها را می کشند» اگر هنوز جواب نمی دهد. نشانش دهید و آنچه را که می بینید در موردش صحبت کنید مثلاً :«چرخها، درها، قلاب ها، زنجیرها و …..» نوپاها از این گونه محاوره ها خیلی سود می برند بخصوص وقتی که کوتاه و مکرر باشد.
- سرمشق خوبی باشید؛ ا بیان کودکانه یا سرسری اجتناب کنید. در حالی می توانید باعث پیشرفت بیان کودکتان شوید که از کلمات واقعی و جملات مناسب استفاده کنید همین طور از جملات طولانی با کلمات زیاد نیز اجتناب کنید چرا که متوجه نمی شوند به عبارت دیگر از این که کلمات جدید را به کار ببرید، نترسید. این کار باعث افزایش ذخیره لغات فرزندتان می شود.
- در مورد آنچه که انجام می دهید، صحبت کنید؛ بچه ها از اینکه والدینشان را حین انجام کار، نظاره کنند لذت می برند، وقتی که آنها در همین حین بتوانند با شما صحبت کنند این لذت بیشتر می شود. وقت بگذارید تا آنچه را که انجام می دهید، توصیف کنید. توصیف کارهای روزانه مثل مرتب کردن باغچه، خیاطی، ساختن بعضی چیزها، مراقبت از کودکتان، می تواند باعث تحریک علاقۀ کودک شود و او را تشویق به سؤال کردن کند.
- عقاید و احساسات خود را تقسیم کنید؛ اثر دیگری که توصیف کارهای روزانه دارد قسمت کردن احساسات و تجربیات با کودکتان است چند مثال:
در مورد روزی که گذرانده اید با او صحبت کنید چیزی که باعث خوشحالی تان شد، را برایش بازگو کنید آن چه در سر راه تان از سر کار دیده اید، برایش بگویید در مورد افرادی که با آنها صحبت کرده اید، برایش بگویید کودکتان را به تشویق به پرسیدن کنید؛ والدین می توانند اطلاعات زیادی در مورد جهانبه فرزندشان بدهند. کودکان با سؤال کردن، مهارت زبانی را گسترش می دهند. با حوصله باشید و با پاسخی که برایش قابل فهم است او را برای پرسیدن تشویق کنید.
در مورد بازی فرزندتان نظر دهید؛ والدین می توانند در بازی فرزندشان شرکت کنند بدون آنکه جانشین آنها شوند و یا آن را هدایت کنند. به آنچه که انجام می دهد نگاه کنید و نظر بدهید که باعث شود، علاقه اش را به فعالیت زیاد کند. یک راه این است که در مورد بازی از او سؤال کنید. عروسک کجا خوابید؟ کی آتش را خاموش کرد؟ برای فرزندتان بخوانید؛ بچه ها خیلی دوست دارند در حالی که به عکس های کتاب نگاه می کنند، والدینشان برایشان کتاب بخوانند. به خصوص هنگام خواب از سن کم برای او بخوانید. تعدادی کتاب فراهم کرده و بطور مرتب برای او بخوانید(اگر می توانید حداقل روزی یک بار) اما اگر علاقه نشان نمی دهد با اجبار این کار را نکنید.
نکاتی که باید به خاطر داشته باشید نوپاها بدون مشکل می توانند دو زبان را همزمان یاد بگیرند. تا سن 3 سالگی هر دو زبان را خوب صحبت می کنند و حتی می فهمند که کدام زبان را برای چه کسی به کار می گیرند. اینکه بچۀ 3-2 ساله موقع صحبت کردن مِن مِن کند و یا گیر کند شایع است این مشکل با زمان حل می شود سعی کنید که صحبت او قطع نکنید یا جمله اش را قطع نکنید یا جمله اش را کامل نکنید. شما با صبر کردن برای این که کودک جمله اش را تمام کند، می توانید او را به بیان روان تر تشویق کنید.
مراحل کلیدی
- برای گوش کردن در دسترس کودکتان باشید
- با او صحبت کنید و اسم اشیاء را بگویید
- تلاش او را برای صحبت کردن، تشویق کنید
- سرمشق خوبی باشید
- افکار، احساسات و اطلاعات خود را با او در میان بگذارید
- سؤال کردن او را تشویق کنید
- در مورد بازی او نظر دهید
- برای او کتاب بخوانید
| سن | توانایی ها |
| 12 ماهگی | § غان و غون با ریتم صحبت کردن کلمات محدودی را می تواند بگوید مثل «ماما، دادا، نه» § افراد را با اسم می تواند نشان دهد § از ژست و اشاره برای برقراری ارتباط استفاده می کند § 5 تا 10 کلمه را می فهمد § به دستورهای یک مرحله ای پاسخ می دهد مثل «بده به من – بیا بابا» |
| 15 ماهگی | § ازغان و غونش کلمات بیشتری قابل تشخیص می شود § کلماتی که استفاده می کند اغلب اسم است و اغلب کلماتی است که در داد و ستد استفاده می شود مثل «بیشتر» § ژست ها واضح تر § بیشتر از 24 کلمه را می فهمد |
| 18 ماهگی | § 6 تا 12 کلمه را می تواند به کار ببرد (کودکان خیلی متفاوتند) § اسم اشیاء و یا افراد بخصوص «بله، نه، بای بای» را می گوید § آخرین کلمات جملۀ والدین را تکرار می کند § از اشاره و صداها برای نشان دادن علاقه اش استفاده می کند § تا 100 کلمه را می فهمد |
| 24 ماهگی | § ترکیب کلمات را شروع می کند: «بابا خوبه، لباس قشنگ، توپ من، برو بخواب» § اگر نتواند صحبت کند و یا کاملاً آنچه را که می خواهد را بگوید از ژست مناسب کمک می گیرد § تا 300 کلمه را می فهمد § به دستورات پیچیده پاسخ می دهد |
منبع : اصول و روش های کاربردی در فرزند پروری
