اکثر کودکان کنترل عضلانی برای تنظیم خود را بین سن 28 ماهگی و 3 سالگی بدست می‌آورند
آموزش توالت رفتن كودك زماني بايد آغاز شود كه بدن كودك از نظر جسمي آمادگي پذيرش داشته باشد يعني در ابتدا كودك بايد از خيس و يا كثيف شدن خويش آگاه شود تا سپس بتواند ادرار يا مدفوع را كنترل كند
كامل شدن كنترل ادرار و مدفوع در كودكان شامل كنترل مدفوع در شب و سپس در روز كنترل ادرار در روز و سپس در شب مي باشد .
اكثر كودكان بين دو تا سه سالگي آمادگي پذيرش كنترل ادرار و مدفوع را در روز و شب بدست مي آورند ولي تعداد كمي نيز شايد در بيست ماهگي به اين آمادگي برسند بنابراين آموزش را زودتر شروع نكنيد و زماني كه احتمال موفقيت شما و كودكتان زياد است آموزش را آغاز كنيد .برای آنکه کودک توالت‌رفتن را بیاموزد ابتدا باید مغز او تکامل یابد و سیستم عصبی مرکزی بتواند مثانه او را کنترل کند. وقتی هنوز مغز کامل نیست، کودک بدون اختیار ادرار می‌کند یعنی مثانه یا روده‌ها به محض پرشدن، خالی می‌شوند. تقریبا در تمام کودکان از ۲۸ ماهگی به بعد، مغز تکامل پیدا می‌کند و می‌توانند ادرارشان را کنترل کنند.
زمانی که شروع به آموزش توالت می‌کنیم نباید کودک در وضعیت استرس آوری باشد، مثلا زمان‌هایی مثل از شیرگیری کودک، تولد فرزند جدید و تغییرات منزل، زمان‌هایی مناسبی برای شروع آموزش نیستند.آموزش توالت رفتن را ابتدا به صورت تئوري شروع كنيد كودك از بدن خود آگاهي يابد و در مورد چگونگي به وجود آمدن و خروج ادرار و مدفوع برايش توضيح دهيد ( كودك بايد بداند كه ادرار و مدفوع بخشي از بدن او نيست ) نام اشياء محل ها و دستورات ساده را براي او توضيح دهيد
براي كودك توالت هاي پلاستيكي ( لگن ) تهيه كرده و گهگاه پيشنهاد استفاده از آن را به جاي پوشك يا كهنه به او بدهيد .
به كودك حداقل يك كلمه اشاره و يا علامت در هنگام داشتن ادرار و يا مدفوع براي خبر كردن ياد بدهيد
زماني كه كودك خيسي يا كثيفي خودش را اعلام كرد او را سريعا به توالت برده لباس كهنه و يا پوشك او را تعويض كرده و از اينكه به شما خبر داده از او تشكر كنيد در ابتدا خيس و يا كثيف بودن او را ناديده گرفته و او را به دليل خبر كردن تشويق كنيد .
براي آنكه كودك نسبت به اعمال خود اگاه شود به او بگوييد به شلوار خيس و يا كثيفش دست زده و يا آن را ببيند در حين مدفوع كردن براي او توضيح دهيد كه مشغول چه كاري است و نام اين كار چيست به تن داشتن لباس خيس و يا كثيف براي كودكان ناراحت كننده است اجازه دهيد كودك اين ناراحتي را تجربه كند زيرا ناراحتي كودك انگيزه خوبي براي كنترل ادرار و مدفوع و در نتيجه استفاده از توالت خواهد بود
كودك بايد مسئوليت كارهاي خود را به عهده بگيرد مثلا براي شستن لباس زير يا شلوار كثيفش از او كمك بگيريد
اگر كودك شما به راحتي راه رفته مي دود و مي تواند اشياء را جا به جا كند ولي قادر به پوشيدن و در آوردن لباسش نيست بايد اين اعمال را به او آموزش دهيد
به طور مطلوب آموزش مهارت هاي خودياري چون پوشيدن و درآوردن لباس شستن دست ها و …. به كودك بايد در اين زمان انجام شود ( به خاطر داشته باشيد كه آموزش شستن دست ها بيش از حد لازم نباشد )
كودك را به دليل آنكه كارهايش را به تنهايي انجام مي دهد تشويق كنيد اين عمل موجب مستقل شدن كودك مي گردد
اگر كودك در طول روز نياز به انجام به توالت رفتن دارد به او بگوييد چند ثانيه صبر كرده و سپس به توالت برود اينكار موجب تمرين كنترل ادرار در كودك مي گردد
در صورتي كه كودك از محل توالت صداي سيفون و … مي ترسد ترس ها را در او از بين ببريد او بايد محل قرار گرفتن ادرار و مدفوع را ببيند و خودش سيفون را بكشد كودك را براي صحبت كردن در مورد ترس هايش تشويق كنيد . اين كار به شما در جهت درك بيشتر و حل مسائل كودك كمك مي كند
كودك را به طور آزمايشي بر روي توالت بنشانيد تا بفهمد كه درون آن نمي افتد از يك اسباب بازي مخصوص براي تشويق كودك به اين كار استفاده كنيد
توالت بايد به راحتي در دسترس كودك بوده تميز و براي او جالب باشد ( برخي والدين از مكان توالت براي تنبيه كودك استفاده مي كنند . اين كار نا امن شدن محل توالت براي كودك شده و او در آنجا احساس ترس مي كند )زماني كه كودك در شلوار خود مدفوع كرده محل قرار گرفتن مدفوع در توالت را به او نشان دهيد در اين صورت كودك جايي را كه مدفوع بايد انداخته شود بهتر مي شناسد
گاهي اوقات كودكان هنگام دفع احساس درد مي كنند خوردن غذاهاي فيبردار مانند سبزيجات و ميوه ها و آشاميدن مايعات موجب شلي مدفوع و راحتي دفع مي گردد . براي كودكاني كه از آشاميدن خودداري مي كنند مصرف غذاهايي مانند سوپ مفيد خواهد بود در نتيجه عمل دفع در ذهن كودك دردناك محسوب نمي شود
هنگامي كه كودك خودش را در توالت مي شويد حساسيت هاي بي مورد نشان ندهيد . زيرا در برخي كودكان توجه منفي والدين بيشتر از توجه مثبت آنها تاثير داشته و منجر به تكرار رفتار نامناسب در كودك مي شود بديهي است كه تكرار رفتار نامناسب كودك براي جلب توجه والدين صورت مي گيرد
عادت دادن کودک:
گاهی کودکان به اندازه کافی روی توالت نمی نشینند تا دستشوییشان بیرون بیاید. به او بگویید می تواند یک دقیقه یا بیشتر بنشید تا کارش تمام شود. برای اینکه کودک حوصله این کار را پیدا کنید، با او دستشویی بروید و حتی می توانید برایش کتاب بخوانید یا داستان تعریف کنید.
از استحمام كودك بلافاصله بعد از خيس و يا كثيف شدن او خودداري كنيد زيرا برخي از كودكان ياد مي گيرندكه حمام كردن درست بعد از اين عمل خواهد بود.
بخاطر داشته باشيد كه شايد آموزش توالت رفتن چندين ماه به طول انجامد اما اگر هنوز نگران يادگيري فرزند خود هستيد با پزشك متخصص كودكان مشورت نماييد.
خيس كردن هاي اتفاقي و غير تكرار شونده در برخي از كودكان نبايد به عنوان مسئله اي جدي در نظر گرفته شود آنها را نبايد به علت عدم كنترل در شب مسخره و يا شرمگين كرد.
بهتر است اين موارد تا كامل شدن كنترل ادرار كودك ناديده گرفته شوند:
ترس‌هایش را از بین ببرید : اگر کودکتان از ریختن آب بعد از اجابت‌مزاج می‌ترسد، به او آموزش دهید آب برای شستن و پاک‌کردن است و وقتی روی توالت نشسته آسیبی به او نخواهد زد.
آموزش شبانه
اگر حتی کودک شما یاد بگیرد همه روز خشک باشد، اما ماه ها یا حتی سال ها طول می کشد تا بتواند شب ها نیز جای خود را خیس نکند. در سال های ابتدای زندگی بدن کودک هنوز رشد کافی ندارد تا شب بیدار شود و دستشویی برود. به همین دلیل بسیار عادی است که کودک حتی تا 6 سالگی هم شبها جای خود را خیس کند. می توانید توالت او را نزدیک تختخوابش قرار دهید تا شب بدون مشکل دستشویی کند.
منبع : سایت پروفسور سلطان زاده
