حس بینایی

همان‌طورکه کودک روی مهارت‌های حرکتی خود کار می‌کند، حس بینایی‌اش نیز پرورش می‌یابد. آیا تاکنون توجه کرده‌اید که وقتی مشغول انجام کاری است با چه دقتی به کاری که انجام می‌دهد نگاه می‌کند؟ دقت و تمرکزی که برای رسیدن به یک اسباب‌بازی از خود نشان می‌دهد، شما را به یاد دانشمندی می‌اندازد که غرق انجام یک کار تحقیقاتی است. این نشان می‌دهد که دید خوب او در تکامل زودهنگام تحرک و شناخت، نقش کلیدی دارد. چشمان او دقیقاً هنگامی‌که بیشترین نیاز را به آنها دارد، وارد عمل می‌شوند.

اگرچه کودک در بدو تولد هم قادر به دیدن است، ولی برای رسیدن به تکامل و توانایی کامل دید، به چند ماه وقت بیشتر نیاز دارد. فقط رسیدن به این مرحله است که می‌تواند جزئیات تفاوت بین رنگ‌های مختلف قرمز، آبی و زرد را تشخیص دهد. اگر متوجه شدید که در بین رنگ‌ها، رنگ قرمز یا آبی را ترجیح می‌دهد، متعجب نشوید. به نظر می‌رسد این دو رنگ، برای بسیاری از شیرخواران، محبوب‌ترین رنگ‌ها در این محدوده‌ی سنی هستند. بیشتر شیرخواران وقتی بزرگتر می‌شوند، به نقش‌ها و اشکال مختلط علاقه زیادی نشان می‌دهند، چیزی که باید وقتی برای خرید کتاب‌های مصور یا پوستر برای اتاق کودکتان می‌روید، در نظر بگیرید.

در چهار ماهگی، دامنه بینایی کودکتان، چند متر افزوده می‌شود و این افزایش تا حدود هفت ماهگی که بینایی تقریباً به‌حد کمال می‌رسد، ادامه می‌یابد. در همین زمان، یاد می‌گیرد که با چشمانش اشیاء و اشخاص در حال حرکت را سریع‌تر دنبال کند. در ماه‌های اولیه، وقتی توپی را در اتاق به حرکت درمی‌آوردید، نمی‌توانست با ایجاد هماهنگی کافی بین چشمانش، آن را دنبال کند، اما اکنون به‌سادگی مسیر اشیاء متحرک را ردیابی می‌کند و زمانی‌که هماهنگی بین دست‌ها و چشم‌ها کامل شود، حتی قادر خواهد بود شیء در حال حرکت را با دست بگیرد و متوقف کند.

یک وسیله‌ی متحرک آویزان شده بالای تخت یا جلوی صندلی شیر خوار، برای تحریک و تقویت حس بینایی او مناسب است. حدود پنج ماهگی، کودک خیلی زود از یک وسیله تکراری خسته می‌شود و وسیله جدیدی را برای تماشا جستجو می‌کند. او درحدود هفت ماهگی می‌تواند بنشیند و شیء آویزان شده را پایین بکشد، که دراین‌صورت امکان دارد دچار آسیب شود، به همین دلیل، به محض اینکه کودک توانست بنشیند و خود را بالا بکشد یا به حالت ایستاده نگه دارد، هر نوع شیء متحرک یا آویخته‌ای را از روی تخت یا پارک محافظ او بردارید.

راه دیگر تقویت علاقه دیداری در شیرخوار، بردن او به خارج از منزل، به خیابان، فروشگاه یا گردش خارج شهر است. سعی کنید کودک را به نقاطی ببرید و چیزهایی را نشانش دهید که قبلاً هرگز ندیده است و نام هرچه را می‌بیند با صدای بلند به زبان بیاورید.

در این مرحله سنی، یک آینه نیز وسیله جذابی برای کودکان محسوب می‌شود. تصویر انعکاس یافته در آن دائم تغییر می‌کند و مهم‌تر اینکه حرکات کودک را به‌طور مستقیم نشان می‌دهد. این واکنش‌ها سرنخی می‌شود برای اینکه به‌تدریج متوجه شود کودک درون آینه کسی جز خود او نیست. البته ممکن است مدتی طول بکشد تا به این نتیجه برسد، اما به احتمال زیاد در همین مرحله سنی به آن دست خواهد یافت.

بعد از این، درک بینایی کودک در این چند ماه به‌نحو آشکاری افزایش خواهد یافت. دقت کنید که وقتی تصویر، رنگ یا شیء تازه‌ای را به او نشان می‌دهید، چه واکنشی از خود نشان می‌دهد. اگر تحت چنین شرایطی، علاقه‌ای به دیدن چیزهای جدید نشان نداد یا یک یا هر دوچشم او به طرف داخل یا خارج منحرف شد، با پزشک کودکتان تماس بگیرید.