زمانیکه به بچه ها همانند افرادی که صاحب حق و حقوق اند یا به عنوان افرادی ویژه و خاص احترام گذاشته شود ، آنها نیز شروع به احترام گذاشتن و اهمیت دادن به والدینشان و دیگران می کنند . اغلب والدین در مقایسه با فرزندشان به دیگران احترام و نزاکت بیشتری نشان می دهند . آنان احساسات فرزندشان را نادیده می گیرند و یا بدتر اینکه او را تحقیر می کنند . زمانیکه به فرزندتان نشان می دهید که به فردیت او احترام می گذارید، افکارش برای شما اهمیت دارد و با ارزش بخشیدن به احساساتش ، به او می فهمانید که (( من به تو به عنوان فردی ویژه و منحصر به فرد احترام می گذارم . )) هر چه بیشتر برای فرزندتان احترام قایل شوید ، او به خودش بیشتر احترام خواهد گذاشت . با ادب بودن زمان زیادی لازم ندارد . فقط مهربان باشید .روشی که اکنون در رفتار با فرزندتان دارید ، روشی است که او در بقیه طول زندگی اش در رفتار با خود خواهد داشت . بنابراین به بدنش ، نیازهایش ، حقوقش ، احساساتش و فردیتش احترام بگذارید .
چطور
با درابتدا به خودتان احترام بگذارید . در این صورت است که می توانید برای فرزندتان هم احترام قایل شوید
دستورالعملهای با ارزش را در رفتار با فرزندتان به یاد بیاورید و با فرزندتان به شیوه ای که دوست دارید با شما رفتار شود ، رفتار کنید . او از شیوه رفتار شما با خودش می آموزد که با دیگران چگونه رفتار کند .
برای فرزندان الگوی ادب و نزاکت باشید . اگر تمایل دارید که از آنان کلماتی مانند لطفا یا متشکرم را بشنوید ابتدا خودتان این کلمات را به کار ببرید . جملاتی مانند ببخشید ، متاسفم ، پوزش می خواهم ، نه متشکرم و خوش آمدید جملاتی هستند که شنیدن آن برای فرزندتان مهم و ضروری است تا او بتواند از انها الگوبرداری کند . و آنها را در ارتباط با دیگران به کار ببرد . از قطع کردن و یا گرفتن ناگهانی دستگاه کنترل تلویزیون ، خاموش کردن آن یا تغییر دادن شبکه آن بدون اطلاع و آگاهی فرزندتان خودداری کنید .
شنونده خوبی برای فرزندتان باشید . گوش دادن بدون قطع کردن حرف او و بدون قضاوت کردن ، مهارتی خوب و صحیح است . که به گوینده نشا ن می دهد شما حقیقتا برای او احترام قائلید ، به همان اندازه که به پیام او اهمیت می دهید.
با ادب و نزاکت با او گفتگو کنید :
بدون رنجاندن فرزندتان با او صحبت کنید .
بدون جانبداری از خود به او گوش دهید .
توجه به فرزندتان را تقسیم نکنید .
زمانی را برای تو ضیح دادن به او اختصاص دهید .در ابتدا به صورت خلاصه و سپس آن را متناسب با سنش گسترش دهید .
همیشه حقیقت را به او بگویید .
زمانی که اشتباهی مرتکب شدید ، از او عذرخواهی و تقاضای بخشش کنید .
آگاه کردن کودک قبل از انجام کاری که به بدن او مربوط می شود ،نشان دهنده این است که به او احترام می گذارید ،به همان اندازه که بدنش مورد احترام شماست . برای مثال به او بگویید : ((الان باید صورتت را بشویم )) یا وقت آن است که موهایت شانه شوند . یا لطفا بیا اینجا.
دو تا پنچ دقیقه قبل از انجام هر فعالیت جدیدی او را از آن آگاه کنید . برای مثال به او بگویید : (( تا چند لحظه دیگر باید وارد شویم . )) یا (( تا دو دقیقه دیگر باید شروع به تمیز کردن کنیم . )) او را برای رو برویی با تغییرات زندگی آماده و آگاه کنید . مانند اسباب کشی ، آمدن بچه ای جدید ، جدایی یا طلاق یا مرگ کسی که دوستش داریم یا مرگ حیوان خانگی .
هرگز با اوم معامله نکنید . انجام عمل متقابل از شخصیت شما کم میکند و و این کار معمولا از روی عصبانیت صورت میگیرد . زدن بچه ای که شما را میزند شما را تا حد یک بچه تنزل می دهد و هیچ مشکلی را حل نمی کند .فرزندتان را در صورت امکان مثبت و به طور خصوصی اصلاح کنید . هرگز او را جلوی دیگران خجالتزده نکنید .
احساس فرزندتان را چه مثبت و چه منفی ، مورد تصدیق قرار دهید . مثلا به او بگویید : ((می دانم که هیجان زده ای ،ناراحتی ، گرسنه ای ، داری می لرزی ،خیلی خسته هستی ، نا امید هستی .)) هرگز احساسات فرزندتان را انکار ، یا بی ارزش نکنید . همه احساسات او در آن لحظه واقعی و شایسته احترام اند . اگر چه مجبور نیستید طریق ابراز احساس او را هم بپذیرید .
کودک
از اولین زمانی که چشمتان به روی کودکتان باز می شود ، او را همانند انسان هوشیار و آگاه در نظر بگیرید و به او احترام بگذارید . روشی که به او نگاه میکنید ، لمسش می کنید . با او و درباره او صحبت می کنید ،برای پرورش اعتماد به نفسش مهم است .
با صدای گریه کودکتان هماهنگ شوید و قبل از مراقبت از او نیازهایش را مد نظر قرار دهید . اگر بلافاصله پس از گریه کردن او چیزی ( پستانک ، شیشه شیر یا شست دستش ) را در دهان او می گذارید ، فقظ برای اینکه او را بلافاصله آرام کنید ، توجه داشته باشید که او می آموزد (( احساساتش را آشکار نکند .)) قبل از مراقبت از او با او هماهنگ شوید .
قبل از انجام دادن عملی که مربوط به بدن کودک می شود به او بگویید . برای مثال به او بگویید : ((الان باید کهنه تو عوض شود ، بیا برویم به طرف میز تعویض .)) تصور کنید خودتان روی تخت دراز کشیده اید و قادر به انجام عملی یا صحبت کردن نیستید ، آیا نمی خواهید پرستارتان به شما احترام بگذارد و بگوید چه کاری می خواهد با بدنتان بکند .
قبل از ورزش یا بازی از کودکتان اجازه بگیرید . : (( آیا دوست داری الان ورزش کنیم ؟ می خواهی بازی کنیم ؟ او به وسیله حرکات بدنش یا تظاهرات ظاهری مثل خنده ، گریه و حالات صورتش ، رضایت یا امتناع خود را نشان می دهد .
به خود اطمینان دهید که چنین جملاتی را برای او تکرار میکنید . مثل : لطفا ،متشکرم ، ببخشید ،متاسفم .
این عبارات باید از دوران نوزادی توسط او شنیده شوند و نیز در سراسر دوران اولیه زندگی ادامه یابند تا روی دستگاه ضبط صوت کودک که حافظه نامیده می شود ، ثبت گردند .
کودک نو پا
به احساسات نا کام شده کودکتان احترام بگذارید . چنین احساساتی می تواند موجب کج خلقی شود . تصور کنید که می خواهید ابراز وجود کنید اما نمی دانید چطور ، می خواهید صحبت کنید اما قادر نیستید یا اینکه می خواهید مستقل شوید اما آماده نیستید .یا اجازه ندارید . در این صورت شما هم احساس نا کامی می کنید . اگر برایتان مقدور است ، چنین احساسهایی را قبل از اینکه نادیده گرفته شوند ، مطرح کنید . برای مثال به او بگویید :
(( من می دانم که تو احساس ….. داری ؟ زیرا ……… . )) یا ((تو تمایل داری …… انجام دهی اما اجازه نداری یا هنوز به اندازه کافی بزرگ نشده ای . ))
اگر امکان دارد ؛ کودکتان را از تغییرات که قرار است اتفاق بیفتد آگاه کنید. اینکه به او بگویید در آینده انتظار چه رویدادی را دارید ، بسیار مهم است .
منبع : عزت نفس سالم دکتر ملانی بازارت
