تحرک
در چهار ماه اول که کودک کنترل عضلاتش را به دست میآورد، به هماهنگی حرکت دستها و چشمانش نیاز دارد تا بتواند اشیاء در حال حرکت را تعقیب کند. در این مرحله سنی، یکی از مشکلات بزرگ او، تلاش برای نشستن است. کودک سعی میکند با بهکارگیری عضلات پشت و گردن که بهتدریج دارای قدرت لازم شدهاند، موفق به نشستن شود و لبخند فتح اولین قلهی پیروزی زندگیش را بر لبان خود و شما بنشاند. او یاد میگیرد درحالیکه روی شکم قرار گرفته است، سرش را بلند کند. شما میتوانید با قرار دادن کودک روی شکم و باز کردن دستهایش به جلو، به این کار تشویق کنید. وقتی بتواند سرش را بلند کند، میتواند با بلند کردن دستها و دادن قوس به پشتش، حالت شنا کردن بهخود بگیرد. این کار باعث تقویت عضلات قسمت فوقانی بدنش میشود. بهنحوی که کمکش خواهد کرد تا در هنگام نشستن بتواند به حالت صاف و استوار باقی بماند. همزمان ممکن است روی شکمش، خود را به نوسان درآورد، با پاهایش ضربه بزند و با دستانش شنا کردن را تقلید کند. کسب این تواناییها که معمولاً حدود پنج ماهگی ظاهر میشوند، برای غلتیدن و سینهخیز رفتن بعدی لازم است، بهطوریکه در پایان این مرحله از رشد، احتمال دارد قدرت غلتیدن به هر دو سمت را بهدست بیاورد. بیشتر بچهها میتوانند ابتدا از شکم به پشت و بعد از پشت به شکم برگردند. وقتی بهحدی قوی شود که بتواند سینهاش را از روی زمین بالا بیاورد، میتوانید او را در تمرین کمک کنید تا خود را از حالت خوابیده به وضعیت نشسته درآورد. وقتی در حال یاد گرفتن حفظ تعادل در حالت نشسته است، با حمایت دستتان یا گذاشتن چند بالش پشت او یا قرار دادنش در گوشهای از یک کاناپه، کمکش کنید که بنشیند. بهزودی یاد خواهد گرفت با کمک گرفتن از دو دستش و قرار دادن آنها روی زمین، به جلو خم شود و با حالتی سه پایه مانند، به حفظ تعادل بالا تنهاش کمک کند. در سن شش تا هفت ماهگی، قبل از اینکه بدون کمک شما موفق به نشستن شود، اگر او را در وضعیت نشسته قرار دهید، میتواند بدون خم شدن بهجلو و تکیه بر دستهایش به حالت نشسته باقی بماند.
در چهار ماهگی، کودک میتواند اشیاء را بهراحتی به طرف دهانش ببرد. در طول ماه بعد قادر خواهد شد از چهار انگشت دست و شست خود بهطور همزمان و چنگک مانند، برای گرفتن و برداشتن بسیاری از اشیاء استفاده کند؛ ولی تا قبل از نه ماهگی، نمیتواند با استفاده از انگشت نشانه و شست خود، چیزی را انبروار بین دو انگشت بگیرد؛ اما در شش تا هشت ماهگی یاد میگیرد که چگونه باید شیئ را از یک دست به دست دیگر بدهد، آن را از یک رو به روی دیگر برگرداند، یا چیزی را با چرخاندن به دور محورش وارونه کند.
وقتی اجزای بدن هماهنگ میشوند، کودک میتواند قسمتهای مختلف بدنش را که هرگز نمیدانست وجود دارند، کشف کند. با لمیدن به پشت، پاها و انگشتان پایش را با دست می گیرد و آنها را به دهان میرساند. وقتی در حال بستن پوشک او هستید، ممکن است خودش را خم و ناحیه تناسلیاش را لمس کند. وقتی نشسته است، میتواند با کف دست به زانو و ران خود ضربه بزند، همچنین کاربرد هر قسمت از بدن خود را کشف خواهد کرد. برای مثال وقتی هنوز به سن راه رفتن نرسیده است، اگر پای تازه شناسایی شدهاش را روی زمین بگذارید، بهجای راه رفتن، انگشتانش را خم میکند و با پایش به زمین ضربه میزند، ولی بهزودی خواهد آموخت که میتواند با پاهایش قدم بردارد، یا بالا و پایین بجهد و در این شرایط است که موفق خواهد شد با کمک پاهای خود، راه رفتن را تجربه کند.
توجه کنید: تمام این مقدمات، مراحل مهم ایجاد آمادگی برای مرحلهی بعدی یعنی چهار دست و پا رفتن و سپس ایستادن هستند.