1-برعکس سال اول که توصيه مي‌شد تغذيه با شيرمادر مقدم بر غذاي کمکي باشد در سال دوم با توجه به اهميت بيشتر غذاهاي جامد توصيه مي‌شود که حتي‌المقدور شيرمادر بعد از غذا داده شود.
2- دفعات تغذيه کودک(به غير از شيرمادر) هنوز 5 تا 6 بار در روز است.
3- بين يک تا یک ونیم سالگي زمان انتقال تغذيه کودک از غذاهاي کمکي به غذاهاي سفره خانواده است.
4- توصيه مي‌شود تا 18 ماهگي بسته به تحمل کودک و به تدريج غذاهاي سال اول زندگي به سفره خانواده تبديل شود لذا هفته‌اي 2 تا 3 بار از همان غذاهاي کم حجم، مقوي و پرانرژي سال اول زندگي مانند سوپ گوشت و سبزيجات مخلوط با کمي آرد و شير و شکر و يا کته نرم که با آب گوشت پخته شده است براي او تهيه شود.
5- نياز به کلسيم و پروتئين عمدتا از طريق شيرمادر و ماست پاستوريزه‌اي که در روز مي‌خورد تامين مي‌شود.
6- سفيده تخم‌مرغ را مي‌توان کم‌کم و به صورت کاملا پخته و سفت از مقدار کم شروع کرد و به تدريج به يک سفيده کامل رساند بدين ترتيب کودک مي‌تواند يک روز در ميان يک تخم‌مرغ کامل به صورت نيمرو يا آب‌پز بخورد اما هر روز هم مي‌تواند از سفيده تخم‌مرغ استفاده کند.
7- از گروه چربي و شيريني‌ها نيز بايد استفاده کرد. استفاده کردن از اين گروه به صورت غني کردن غذاي کودک با روغن نباتي يا کره تا حدي که جاي مواد غذايي ديگر را نگيرد و سبب کاهش اشتهاي او نشود و استفاده از مواد نشاسته‌اي به صورت نان، برنج، ماکاروني و سيبزميني است تا انرژي مورد نياز کودک را فراهم کند.
8- حبوبات غني از مواد پروتئيني و املاح هستند که معمولا از اواخر سال اول زندگي به رژيم غذايي کودک اضافه مي‌شوند.
در سال دوم نيز به تدريج بر تنوع آن افزوده و به صورت کاملا پخته شده همراه با سيبزميني و روغن زيتون مي‌تواند مورد استفاده قرار گيرد.
9- اگر شروع غذا يکباره و به صورت آنچه که در سفره خانواده است به کودک داده شود، پذيرش و هضم آن براي او مشکل مي‌شود. لذا در ابتدا بايد تغيراتي در آن داده شود مثلا اگر خوراک گوشت و غيره وجود دارد کمي نان را در آب خوراک نرم کرده همراه با گوشت که با پشت قاشق له و نرم شده است به کودک داد.
10- هنوز معده کودک کوچک است و نبايد آن را با آب يا آب ميوه و يا خود ميوه پر کرد.
11- مصرف ميوه دو تا سه بار در روز به مقداري که توصيه مي‌شود، هم بخشي از نيازهاي کودک به ويتامين‌هاي A وC را تامين مي‌کند و هم به علت داشتن فيبر کار دستگاه گوارشي او را تسهيل مي‌کند.
12- در برنامه غذايي کودک يک تا دو ساله تنفلاتي مثل پفک، چيپس، شکلات و نوشابه جايي نداشته و در صورتي که فعاليت کودک زياد باشد، استفاده از ميان وعده‌هاي انرژي‌زا مانند خرما، کشمش، مربا، کمپوت، ژله، بيسکوئيت، بستني پاستوريزه، بادام و پسته بو نداده به شرطي که جاي وعده اصلي غذا را نگيرد مفيد است.
اين نکته نبايد فراموش شود که در طول سال دوم زندگي، مصرف قطره ويتامين‌هاي آ و د يا مولتي ويتامين و قطره آهن به همان مقدار قبلي بايد ادامه داشته باشد و اين مطلب که آهن موجب سياهي دندان‌ها مي‌شود نبايد مانع مصرف آن شود بلکه بايد قطره را در عقب دهان کودک ريخت و متعاقب آن به کودک آب يا يک تا چند قاشق مرباخوري آب‌ميوه داد و يا دندان‌ها را مسواک زد.
دکتر علي‌اکبر سياري متخصص کودکان و فوق تخصص گوارش کودکان
