۱-برعکس سال اول که توصیه می‌شد تغذیه با شیرمادر مقدم بر غذای کمکی باشد در سال دوم با توجه به اهمیت بیشتر غذاهای جامد توصیه می‌شود که حتی‌المقدور شیرمادر بعد از غذا داده شود.
۲- دفعات تغذیه کودک(به غیر از شیرمادر) هنوز ۵ تا ۶ بار در روز است.
۳- بین یک تا یک ونیم سالگی زمان انتقال تغذیه کودک از غذاهای کمکی به غذاهای سفره خانواده است.
۴- توصیه می‌شود تا ۱۸ ماهگی بسته به تحمل کودک و به تدریج غذاهای سال اول زندگی به سفره خانواده تبدیل شود لذا هفته‌ای ۲ تا ۳ بار از همان غذاهای کم حجم، مقوی و پرانرژی سال اول زندگی مانند سوپ گوشت و سبزیجات مخلوط با کمی آرد و شیر و شکر و یا کته نرم که با آب گوشت پخته شده است برای او تهیه شود.
۵- نیاز به کلسیم و پروتئین عمدتا از طریق شیرمادر و ماست پاستوریزه‌ای که در روز می‌خورد تامین می‌شود.
۶- سفیده تخم‌مرغ را می‌توان کم‌کم و به صورت کاملا پخته و سفت از مقدار کم شروع کرد و به تدریج به یک سفیده کامل رساند بدین ترتیب کودک می‌تواند یک روز در میان یک تخم‌مرغ کامل به صورت نیمرو یا آب‌پز بخورد اما هر روز هم می‌تواند از سفیده تخم‌مرغ استفاده کند.
۷- از گروه چربی و شیرینی‌ها نیز باید استفاده کرد. استفاده کردن از این گروه به صورت غنی کردن غذای کودک با روغن نباتی یا کره تا حدی که جای مواد غذایی دیگر را نگیرد و سبب کاهش اشتهای او نشود و استفاده از مواد نشاسته‌ای به صورت نان، برنج، ماکارونی و سیبزمینی است تا انرژی مورد نیاز کودک را فراهم کند.
۸- حبوبات غنی از مواد پروتئینی و املاح هستند که معمولا از اواخر سال اول زندگی به رژیم غذایی کودک اضافه می‌شوند.
در سال دوم نیز به تدریج بر تنوع آن افزوده و به صورت کاملا پخته شده همراه با سیبزمینی و روغن زیتون می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
9- اگر شروع غذا یکباره و به صورت آنچه که در سفره خانواده است به کودک داده شود، پذیرش و هضم آن برای او مشکل می‌شود. لذا در ابتدا باید تغیراتی در آن داده شود مثلا اگر خوراک گوشت و غیره وجود دارد کمی نان را در آب خوراک نرم کرده همراه با گوشت که با پشت قاشق له و نرم شده است به کودک داد.
۱۰- هنوز معده کودک کوچک است و نباید آن را با آب یا آب میوه و یا خود میوه پر کرد.
۱۱- مصرف میوه دو تا سه بار در روز به مقداری که توصیه می‌شود، هم بخشی از نیازهای کودک به ویتامین‌های A وC را تامین می‌کند و هم به علت داشتن فیبر کار دستگاه گوارشی او را تسهیل می‌کند.
12- در برنامه غذایی کودک یک تا دو ساله تنفلاتی مثل پفک، چیپس، شکلات و نوشابه جایی نداشته و در صورتی که فعالیت کودک زیاد باشد، استفاده از میان وعده‌های انرژی‌زا مانند خرما، کشمش، مربا، کمپوت، ژله، بیسکوئیت، بستنی پاستوریزه، بادام و پسته بو نداده به شرطی که جای وعده اصلی غذا را نگیرد مفید است.
این نکته نباید فراموش شود که در طول سال دوم زندگی، مصرف قطره ویتامین‌های آ و د یا مولتی ویتامین و قطره آهن به همان مقدار قبلی باید ادامه داشته باشد و این مطلب که آهن موجب سیاهی دندان‌ها می‌شود نباید مانع مصرف آن شود بلکه باید قطره را در عقب دهان کودک ریخت و متعاقب آن به کودک آب یا یک تا چند قاشق مرباخوری آب‌میوه داد و یا دندان‌ها را مسواک زد.
دکتر علی‌اکبر سیاری متخصص کودکان و فوق تخصص گوارش کودکان
