رشد هر كودك در مقابل عوارضي مثل بيماري و تغذيه بسيار حساس است . حساس ترين معيار رشد نيز وزن است با اندازه گيري وزن وپايش رشد هر كودك مي توان سوء تغذيه و يا بيماريها را قبل از آنكه نشانه ها ي آن آشكار شود و يا عوارض بعدي روي سلامت كودك بگذارد كشف نمود . در هر بار مراقبت كه كودك را وزن مي كنيد بايد وزن او را روي يك منحني بنام منحني رشد رسم كنيد . منحني رشد هر كودك وسيله اي براي پايش رشد و سلامت كودك و پي بردن به وضعيت تغذيه او و آگاه شدن از بيماريها است . منحني رشد براي سالهاي اول تا ششم زندگي كودك استفاده مي شود و از محور هاي افقي و عمودي تشكيل شده است . محور افقي نشان دهنده سن و محور عمودي بيانگر وزن كودك است . محور افقي به 6 قسمت مجزا تقسيم شده وهر قسمت براي يكسال از زندگي كودك در نظر گرفته شده وهر قسمت به 12 ماه تقسيم شده است . براي استفاده صحيح از منحني رشد شرط اساسي و اوليه وزن كردن صحيح و دوره اي كودك است و توزين صحيح به وجود ترازوئي دقيق و سالم وابسته است ،ترازو بايد قبل از توزين هر كودك به دقت تنظيم شود . دقت در خواندن ترازو نيز اهميت دارد . كودكان بايد در سال اول زندگي هر ماه يكبار ،در سال دوم هر دو ماه يكبار ، در سال سوم هر سه ماه يكبار و در سالهاي بعد تا 6 سالگي هر 6 ماه يكبار وزن شوند . در شرايط مراقبت ويژه و يا بيماري كودك بايد در فواصل مراقبت روتين نيز وزن شود و نقطه وزن كودك در هر بار مراقبت در حضور مادر روي منحني رشد ثبت گردد. در روي كارت رشد سه نمودار رسم شده است كه از پائين به بالا به ترتيب نماينده صدك سوم ،صدك پنجاهم و صدك نود و هفتم است . به طور طبيعي منحني رشد نيمي از كودكان يك جامعه در بالاي صدك پنجاهم و نيم ديگر در پائين آن قرار مي گيرد . صدك سوم يعني از هر 100 كودك 3 كودك در زير آن قرار دارند .صدك نود و هفتم يعني از هر100 كودك 97 كودك زير آن و 3 كودك بالاي آن قرار دارند .اين كودكان يا خيلي ريز يا خيلي درشت هستند فاصله صدك سوم تا صدك نود و هفتم را حدود تغيير پذير ي طبيعي مي نامند. رسم منحنی رشد: با استفاده از ازمایشگاه مهدک و ثبت مرتب قد و وزن کودک رسم منحنی رشد توسط اپلیکیشن انجام می شود. تفسير منحني رشد : در تفسير منحني رشد بايد به چند نكته و اصل اساسي توجه داشت : 1-توزين كودك بايد به طور صحيح و دوره اي انجام شود . 2-وزن اندازه گيري شده به طور دقيق در منحني رشد ثبت شود . 3-سير منحني رشد بيش از محل آن اهميت دارد . 4-منحني رشد به درستي تفسير شود و اقدامات لازم انجام گيرد و توصيه ها وآموزشهاي لازم به مادر داده شود . 5- هر كودك منحني رشد مخصوص به خود دارد و مهم اين است كه منحني رشد هميشه رو به بالا و موازي با سه خط سير كند . سير منحني رشد ممكن است به يكي از سه طريق زير باشد : 1-سير صعودي : چنانچه منحني رشد كودك حركتي رو به بالا و به موازات يكي از منحني هاي سه گانه موجود بر كارت رشد داشت ، رشد مطلوب و پذيرفتني است ، البته اگر حركت منحني رو به بالا به نظر آيد ولي شيب لازم را نداشته باشد (به موازات منحنيهاي مرجع نباشد ) بهتر است كودك تحت مراقبت ويژه قرار گيرد . 2- سير افقي : چنانچه منحني رشد كودك افقي باشد هشدار دهنده است و بايستي كودك را مراقبت ويژه نمود . چنانچه سن كودك زير 6 ماه است اقدامات زير را انجام دهيد : در مورد تغذيه با شير مادر تاّ كيد نموده و مادر را در زمينه تغذيه شير خوارش راهنمائي كنيد ودر جهت حل مشكلات مربوط به شير دهي او را آموزش دهيد و 15 روز بعد پيگيري كنيد در صورت بهبود يافتن وضعيت رشد كودك مجدداّ آموزشهاي لازم را به مادر بدهيد و اگر با وجود شير دهي موفق همچنان وزن كودك ثابت ماند و علائم ديگري مبني بر بيماري يا سوء تغذيه نداشت به پزشك ارجاع دهيد ولي چنانچه وزن كودك كاهش يافت و يا علائمي مبني بر بيماري يا سوءتغذيه داشت اورا ارجاع فوري دهيد . چنانچه سن كودك بالاي 6 ماه است اقدامات زير را انجام دهيد : در مورد تغذيه با شير مادر و غذاي كمكي آموزشهاي لازم را به مادر بدهيد و مجدداّ 15 روز بعد او را پيگيري كنيد و اگر وضعيت رشد كودك بهبود يافت در مورد ساير مسائل مورد نياز آموزشهاي لازم را به مادر بدهيد ولي چنانچه رشد كودك همچنان ثابت بود و يا كاهش داشت مطابق روش بالا اقدام نمائيد .
