مراقبت آغوشی نوزاد ؛ اجزا، مزایا و نقش موثر پدر در آن
مراقبت آغوشی یک روش مراقبتی طبیعی، آسان و عاطفی است که در طی آن نوزاد در تماس با پوست با پوست بر روی سینه والدین به خصوص مادر قرار میگیرد. مطالعات متعدد نشان داده است این روش به ویژه در بهبودی و مراقبت از نوزادان نارس و کم وزن (کمتر از 2500 گرم) بسیار مفید است و به عنوان یک روش درمانی – تکمیلی به طورمؤثر، کاربرد دارد.
زمانی که نوزادی نارس و یا با وزن کم به دنیا میآید، اغلب برقراری ارتباط بین والدین به تاخیر میافتد و این امر برای والدین نگران کننده است. وجود تجهیزات متعدد در بخش مراقبت ویژه نوزادان مانع بزرگی در برقراری ارتباط بین نوزاد و والدین است، اما امروزه با انجام روش مراقبت آغوشی این نگرانیها به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. لمس نوزاد و ارتباط چشمی والدین با او، باعث ایجاد رابطه عاطفی بیشتر میشود و والدین میتوانند این وضعیت را به فرصتی برای کشف خصوصیات رفتاری نوزاد خود مبدل سازند.
اجزای اصلی روش مراقبت آغوشی
تماس پوست با پوست؛ به معنای تماس مستقیم پوست مادر با پوست نوزاد است که باید در صورت امکان هرچه زودتر پس ازتولد انجام گیرد. در ابتدا حدود یک ساعت، سپس دردورههای زمانی طولانیتر، به این منظورنوزاد به صورت عمودی و خوابیده به شکم بر روی قفسه سینه و بین پستانهای مادرقرارمیگیرد.
• تغذیه انحصاری با شیر مادر؛ تغذیه نوزاد فقط با شیر مادر باشد و از سایر مواد غذایی از قبیل آب قند و حتی آب استفاده نشود.
• حمایت فیزیکی، عاطفی و آموزشی؛ این حمایت میتواند در قالب مشارکت در انجام این روش مانند کمک به همسرو تشویق او به ادامه شیردهی و کمک در انجام کارهای منزل باشد.
مزایای مراقبت آغوشی؛
• سبب برقراری ارتباط عاطفی زودتر و بهتر بین والدین و نوزاد میشود.
• بر حواس پنجگانه نوزاد تاثیر مثبت دارد؛ نوزاد گرمای مادر را از راه تماس پوست با پوست حس میکند (لامسه)، او به صدای مادر و تپش قلبش گوش میدهد (شنوایی)، با او تماس چشمی دارد (بینایی)، بوی تن مادر را حس میکند (بویایی)، و پستان مادر را میمکد( چشایی).
• روند تغذیه با شیر مادر را بهبود میبخشد.
• وزنگیری نوزاد را سریعتر میکند.
• سبب خواب طولانیتر و عمیقتر میگردد.
• دوره های طولانیتر هوشیاری را سبب میشود؛ دوره هشیاری به زمانی گفته میشود که چشمان نوزاد بازاست و به محیط اطراف واکنش نشان میدهد.
• سبب آرامش بیشترو کاهش بیقراری نوزاد میشود.
• باعث تنظیم ضربان قلب، تنفس و بهبود اکسیژن رسانی در نوزاد میشود.
• به ثبات سوخت و ساز نوزاد کمک میکند.
• به تنظیم دمای بدن نوزاد کمک میکند.
• بر روی والدین تاثیر مثبت میگذارد.
• احتمال ترخیص زودتر از بیمارستان را افزایش میدهد؛ این مورد شامل نوزادان نارس است. شروع مراقبت آغوشی در بیمارستان و با نظارت گروه درمانی آغاز میشود و باعث ترخیص زودتر نوزاد نارس از بیمارستان خواهد شد. این روش باید در خانه نیز ادامه داشته باشد.
نقش موثر پدر در مراقبت آغوشی؛
پدر آگاه و مسئول در کنار همراهی با همسر خود میتواند علاوه بر حمایت عاطفی، با مشارکت خود در برقراری ارتباط با نوزاد و منظم کردن برنامه مراقبت آغوشی به خانواده خود کمک کند. اگر چه در تماس پوست با توست نوزاد و مادرامکان تغذیه از شیر مادر نیز برای نوزاد مهیا میشود اما بدن پدرهم نوزاد را تسلی میدهد و سبب آرامش او میشود. کیفیت صدای ضربان قلب، تکان ملایم همراه با تنفس و گرمای بدن پدر همانند بدن مادر برای نوزاد لذتبخش است .