تحرک کودک یک تا سه ماهه
بسیاری از حرکات کودکان در یک ماهگی، میتواند رفلکسی یا واکنشی باشد. برای مثال، زمانی که سرش به یک طرف برگردانده شود، حالت دفاعی نظیر شمشیربازان به خود میگیرد (واکنش تونیک گردن) و یا در مواجهه با یک صدای بلند و ناگهانی یا زمانی که احساس سقوط کند، دستهایش را به اطراف پرتاب میکند (واکنش مورو). بیشتر این واکنشهای غیرارادی در دومین یا سومین ماه تولد از بین میروند. به نظر میرسد که بعد از آن، تحرک کودک کم میشود که ظاهرا ارادی است. سپس حرکات او تبدیل به تحرکات سنجیده خواهد شد.
یکی از شاخصهای تکاملی در این دوره، افزایش قدرت نگهداری گردن است. قبل از ماه دوم، وقتی او را بر روی شکم قرار دهید، سعی میکند سرش را بلند کند و حتی برای یکی دو ثانیه به اطراف نگاه کند. این تمرینهای لحظهای، به تقویت عضلات پشتی او کمک میکند تا در چهارمین ماه تولدش بتواند سر و سینهی خود را با کمک ساعدهایش بالا نگه دارد. این عمل، موفقیت بزرگی است که به او آزادی میدهد تا به جای دنیای محدود داخل گهواره و تختخواب، به دنیای بزرگتری راه یابد و آنچه را میخواهد، با اراده خود زیر نظر بگیرد. برای شما نیز این تکامل راهی است برای آزادی بیشتر، چرا که دیگر مجبور نیستید هنگام حمل و نقل او، یک دستتان را به نگهداری از سر و گردن او اختصاص دهید. (اگر چه در حرکات ناگهانی یا اجباری هنوز هم حمایت سر او لازم است). او درچهار ماهگی خواهد توانست، هنگامی که او را در کالسکه حمل میکنید سرش را بالا نگه دارد و اطراف خود را تماشا کند.
کنترل شیرخوار بر عضلات جلویی گردن و عضلات شکم بهتدریج تکامل پیدا میکند و زمان بیشتری لازم است تا وقتی که به پشت قرار دارد، بتواند سرش را بلند کند. اگر در یک ماهگی به آرامی دستهایش را بگیرید و بنشانیدش، سرش به عقب خواهد افتاد. اما اگر این عمل را در چهار ماهگی انجام دهید، سرش را بهطور ثابت در تمام جهات بالا نگه میدارد.
در این سن پاهای کودکتان نیز قویتر و فعالتر میشوند. در طول ماه دوم، پاها از حالت خمیده به داخل زمان نوزادی، تغییر وضعیت میدهند و بهصورت کشیده و صاف درمیآیند. گرچه بردن پاها به عقب و لگد زدن برای مدتی باقی میماند، اما این عمل بیشتر حالت غیر ارادی دارد. ولی میتواند بهسرعت آنها را جمع کند. در پایان سه ماهگی، اگر روی شکم قرار داده شود، میتواند پاهایش را بلند کند و به خودش لگد بزند (تا به شش ماهگی نرسیده، نمیتواند غلت بزند و روی شکم قرار بگیرد). لازم به ذکر است که همهی بچهها در یک زمان خاص قادر به برگشتن روی شکم نیستند، بنابراین هنگامی که روی میز تعویض پوشک یا در هر جای بلندی فرار دارند، باید کاملا مراقبشان باشید.
یکی دیگر از واکنشهای نوزاد، واکنش راه رفتن است که به او اجازه میدهد وقتی زیر بغلهایش را میگیرید و بلندش میکنید، به نحوی که فقط پاهایش با سطح میز تماس داشته باشند، بتواند قدم بردارد و نشان دهد مشغول راه رفتن است. این واکنش در حدود هفته ششم از بین میرود و تا زمانی که آماده راه رفتن شود، دیگر آن را نخواهید دید. در سه یا چهار ماهگی بهطور ارادی پاهایش را به حالت کشیده درمیآورد یا آنها را به میل خود، خم میکند. در این سن اگر او را روی زمین به حالت ایستاده قرار دهید، پاهایش را صاف میکند و روی زمین میگذارد، بهنحوی که به حالت طبیعی و با اراده خودش در حالت ایستاده قرار گیرد. در این سه ماه حرکات دستهایش نیز بهسرعت تکامل پیدا میکنند. در ابتدا میتواند دستهایش را ضمن خم کردن انگشت شست به داخل انگشتان دیگر، بهشدت به یکدیگر بفشارد. اگر انگشتانش را از هم باز کنید جغجغهای کف دستش بگذارید، بهطور غیرارادی آن را خواهد گرفت، ولی هنوز قادر نیست تکانش دهد یا آن را به طرف دهانش ببرد. وقتی دستهایش را بهطور اتفاقی یا با حرکات غیرارادی نزدیک صورتش میآورد، با اشتیاق به آنها خیره میشود، ولی هنوز نمیتواند بهصورت ارادی این کار را انجام دهد
در طول یک یا دو ماه، تغییرات بسیاری روی میدهند. در طی ماه سوم، در بیشتر اوقات انگشتانش به حالت نیمه باز قرار میگیرند و متوجه خواهید شد که میتواند آنها را با دقت باز و بسته کند. اگر یک جغجغه کف دستش قرار دهید، خواهید دید که آن را میگیرد و شاید هم بتواند به دهانش نزدیک و پس از بررسی، رهایش کند. در بیشتر موارد، سعی او در بردن دستهایش به طرف دهان یک امر دائمی است ولی در ابتدا همیشه موفق به این کار نمیشود. حتی اگر گهگاه بتواند انگشتانش را به طرف دهان برساند، دستش به سرعت پایین میافتد.
عاقبت در چهار ماهگی میتواند هرگاه اراده کند دستهایش را به طرف دهان بیاورد، انگشت شستش را داخل دهان ببرد و تا هر وقت میل دارد آن را به همان حال نگه دارد. حالا اگر یک جغجغه را در کف دستش بگذارید، آن را محکم میگیرد، تکانش میدهد، به دهان میبرد و حتی ممکن است آن را از یک دست به دست دیگر بدهد. همچنین میتواند با کمک هر دو دست و حتی تمام بدنش، خود را به چیزی که میخواهد، برساند. عروسکی را بالای سرش آویزان کنید، خواهید دید که مشتاقانه با دست و پاهایش به آن ضربه میزند و سعی میکند آن را بگیرد.
برای ایجاد تمرکز در چیزی، عضلات صورتش را به حالت انقباض درمیآورد و حتی ممکن است سرش را به سوی هدف مورد نظرش بلند کند.