شیر انسان به گونه‌ای تولید می‌شود که کلیه نیازهای کودک را تا 6 ماهگی تامین می‌کند و دقیقاً مطابق با سیستم بدنی نوزاد است. اما گاهی ممکن است اتفاقاتی بروز کند که شیر مادر خشک شود یا برای تغذیه نوزاد کافی نباشد؛ در این حالت تغذیه با شیر خشک توصیه می‌شود.
ترکيب شير مصنوعی يکسان است و مانند شير مادر تغيير نمی‌کند. هورمون‌ها، آنزيم‌ها، انواع املاح و نحوه جذب آن‌ها و صدها فاكتور ايمني بخش موجود در شير مادر، در شير مصنوعي وجود ندارد. علاوه بر این كودكان از فوايد شير مادر در ارتقا بهره هوشي و همچنين از فوايد عاطفي تغذيه با شير مادر و امنيت رواني ناشي از آن در دوران بلوغ، محروم مي‌شوند و اين امر بر تكامل رواني اجتماعي كودك در آينده اثر مي‌گذارد.
احتمال آلوده شدن هنگام تهيه، و طرز تهيه نادرست يعني رقيق يا غليظ درست كردن شير مصنوعي، كودك را با بيماري و دريافت ناكافي يا زياد مواد مغذي و در نتيجه كاهش رشد، سوءتغذيه، گرسنگي، بي‌قراري و … مواجه مي‌كند.
برخي ديگر از خطرات تغذيه با شير مصنوعي عبارتند از: ابتلا شيرخوار به بسياري از بيماري‌ها (مثل اسهال و استفراغ، دل‌دردهای قولنجی، عفونت‌هاي گوش و ادراری، مننژيت، اگزما، آسم و …)، احتمال ابتلا به چاقی، بيماري‌های قلبی و عروقی و بيماری قند نيز در بزرگسالی بيشتر می‌شود. همچنین مادر هم از فوايد شيردهي محروم مي‌شود. هزينه خريد شير مصنوعي چندين برابر هزينه مورد نياز براي تغذيه صحيح مادر است.
تفاوت شیر مادر با شیر خشک
- نوزاد، پروتئین و چربی شیر مادر را بهتر از شیر خشک هضم می‌کند.
- ترکیبات شیر خشک تا اندازه‌ای شبیه ترکیبات شیر مادر است، اما مقدار مواد مغذی آن برای همه‌ی نوزادان یکسان است. در حالی که شیر هر مادری متناسب با نوزاد خودش است.
- در نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می‌شوند، اسهال 3 تا 4 بار بیشتر رخ می‌دهد.
- تحقیقاتی که به تازگی انجام شده است، نشان می‌دهد کودکانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند، در دوران کودکی دچار اضافه وزن نمی‌شوند. درحالی‌که نوزاد شیرخشک‌خوار، در کودکی 20 تا 30 درصد احتمال اضافه وزن خواهد داشت.
- نوزادانی که در 3 ماه اول زندگی از شیر مادر استفاده می‌کنند، 34 درصد کمتر از نوزادان شیرخشک‌خوار احتمال ابتلا به دیابت وابسته به انسولین را خواهند داشت.
- نوزادان شیرمادرخوار نسبت به نوزادان شیرخشک‌خوار، در بزرگسالی کمتر دچار پرفشاری خون و بیماری‌های قلبی می‌شوند.
- نوزاد وقتی خسته شد، می‌تواند دیگر سینه مادر را مک نزند و مدتی صبر کند و بعد شروع به مک زدن کند، اما در تغذیه با شیشه شیر این امر ممکن نیست.
مهم: خطرهاي تغذيه مصنوعي
- اختلال در پيوند عاطفي مادر و كودك
- افزايش تحمل نكردن غذا و ابتلا به حساسيت
- ابتلای بيشتر به عفونت‌هاي تنفسي و بيماري‌هاي اسهالي
- افزايش خطر ابتلا به برخي بيماري‌ها مانند فشارخون و …
- اسهال‌هاي مزمن
- چاقي
- سوء تغذيه و كمبود ويتامين A
- بهره هوشي كمتر
- افزايش احتمال مرگ و مير
- افزايش خطر ابتلا به كم‌خوني، سرطان پستان و تخمدان
- احتمال حاملگي زودرس
- و غیره
