پايش رشد كودكان
پايش رشد به معني پاييدن يا پيگيري رشد، عبارت است از وزن كردن مرتب و دوره‌اي كودكان، رسم منحني رشد وزني و انجام به‌موقع اقدام‌هاي لازم براي بهبودي وضعيت تغذيه و سلامت آنان و پيش‌گيري از سوء‌تغذيه آنان. پايش رشد بايد هرچه زودتر پس از تولد شروع شود و تا شش سالگي ادامه يابد.
براي هر نوزاد، پس از تولد علاوه بر كارت رشدي كه در پرونده خانوار نگه‌داري مي‌شود، بايد يك كارت رشد در نظر گرفت كه نزد مادر نگه‌داري شود. وزن هنگام تولد نوزاد و وزن او در هر بار مراجعه بايد روي اين كارت يادداشت و منحني رشد او در حضور مادر رسم شود.
بايد به والدين تاكيد شود كه كارت رشد كودك را به‌دقت نگه‌داري كنند و هر زمان كه براي واكسيناسيون و يا وزن كردن كودك و يا بيماري او مراجعه مي‌كنند، آن را همراه خود بياورند.
تغييرهاي كوتاه‌مدت در وزن اهميت زيادي دارد و ثبت وزن نوزاد هنگام تولد، براي پيش‌بيني وضعيت رشد كودك در آينده بسيار مفيد است. وقايع مهم از جمله مراحل تكامل (گردن گرفتن، نشستن، راه رفتن، گفتن يك كلمه يا يك جمله)، شروع غذاي كمكي، قطع شير مادر، تولد فرزند بعدي خانواده و غيره را برابر زمان وقوع آن‌ها بايد روي كارت رشد ثبت كرد.
تفسير منحني رشد پس از رسم آن بسيار اهميت دارد. زيرا اين كار به ما نشان مي‌دهد كه وضعيت رشد كودك چگونه است. در تفسير منحني رشد، مسير منحني بسيار مهم است و بايد موردتوجه قرار گيرد. مسير منحني رشد ممكن است بالارونده، افقي و يا پايين‌رونده باشد. چنانچه:
- مسير منحني رشد همواره بالارونده و موازي با منحني‌های مرجع باشد، رشد كودك مطلوب و يا قابل‌قبول است.
- ولي اگر مسير منحني رشد كودك بالارونده باشد، اما شيب آن ملايم‌تر از منحني مرجع باشد و يا به‌طور مرتب از آن فاصله بگيرد، ميزان اضافه شدن به وزن كودك كافي نيست. بايد علت را يافت و مشكل را برطرف كرد.
- اگر مسير منحني رشد كودك پايين‌رونده باشد، نشان‌دهنده كاهش وزن بوده و بسيار خطرناك است و كودك به كمك‌هاي فوري (غذايي، درماني و غيره) نياز دارد.
