پایش رشد کودکان
پایش رشد به معنی پاییدن یا پیگیری رشد، عبارت است از وزن کردن مرتب و دوره‌ای کودکان، رسم منحنی رشد وزنی و انجام به‌موقع اقدام‌های لازم برای بهبودی وضعیت تغذیه و سلامت آنان و پیشگیری از سوء‌تغذیه آنان. پایش رشد باید هرچه زودتر پس از تولد شروع شود و تا شش سالگی ادامه یابد.
برای هر نوزاد، پس از تولد علاوه بر کارت رشدی که در پرونده خانوار نگهداری می‌شود، باید یک کارت رشد در نظر گرفت که نزد مادر نگهداری شود. وزن هنگام تولد نوزاد و وزن او در هر بار مراجعه باید روی این کارت یادداشت و منحنی رشد او در حضور مادر رسم شود.
باید به والدین تاکید شود که کارت رشد کودک را به‌دقت نگهداری کنند و هر زمان که برای واکسیناسیون و یا وزن کردن کودک و یا بیماری او مراجعه می‌کنند، آن را همراه خود بیاورند.
تغییرهای کوتاه‌مدت در وزن اهمیت زیادی دارد و ثبت وزن نوزاد هنگام تولد، برای پیش‌بینی وضعیت رشد کودک در آینده بسیار مفید است. وقایع مهم از جمله مراحل تکامل (گردن گرفتن، نشستن، راه رفتن، گفتن یک کلمه یا یک جمله)، شروع غذای کمکی، قطع شیر مادر، تولد فرزند بعدی خانواده و غیره را برابر زمان وقوع آن‌ها باید روی کارت رشد ثبت کرد.
تفسیر منحنی رشد پس از رسم آن بسیار اهمیت دارد. زیرا این کار به ما نشان می‌دهد که وضعیت رشد کودک چگونه است. در تفسیر منحنی رشد، مسیر منحنی بسیار مهم است و باید موردتوجه قرار گیرد. مسیر منحنی رشد ممکن است بالارونده، افقی و یا پایین‌رونده باشد. چنانچه:
- مسیر منحنی رشد همواره بالارونده و موازی با منحنی‌های مرجع باشد، رشد کودک مطلوب و یا قابل‌قبول است.
- ولی اگر مسیر منحنی رشد کودک بالارونده باشد، اما شیب آن ملایم‌تر از منحنی مرجع باشد و یا به‌طور مرتب از آن فاصله بگیرد، میزان اضافه شدن به وزن کودک کافی نیست. باید علت را یافت و مشکل را برطرف کرد.
- اگر مسیر منحنی رشد کودک پایین‌رونده باشد، نشان‌دهنده کاهش وزن بوده و بسیار خطرناک است و کودک به کمک‌های فوری (غذایی، درمانی و غیره) نیاز دارد.
